تکیه بر باد

در شرایطی که تحریم های اقتصادی بر کشور تحمیل شده، حراست از تولید به عنوان یک حوزه مولد باید جزو دغدغه های اصلی همگان باشد. در حال حاضر یکی از چالش های مهم در اقتصاد استان تمرکز بر صنایع بزرگ و بی توجهی به صنایع کوچک و متوسط و رهاشدگی آنها است، درحالی که صنایع کوچک و متوسط استخوان بندی اقتصاد هر کشور را تشکیل می دهند و توجه به این واحدها از طریق تأمین مالی، حمایت های بیمه ای، بانکی و نیز معافیت های مالیاتی با سازوکارهای مشخص، می تواند موجب ایجاد اشتغال، خودکفایی، درآمدها و در نتیجه توسعه استان شود. با اینکه سال گذشته در صنایع استان کرمان سرمایه گذاری عظیمی انجام شد، امّا ۳۳ هزار نفر شغل خود را از دست دادند و این ریزشها در صنایع کوچک و متوسط استان رقم خورد و سرمایه گذاری در بخش های بزرگ اقتصاد استان نتوانست مانع ریزش شغل استان شود.

اگرچه معدن و صنایع معدنی فرصت بزرگی برای استان کرمان است و سهم عمده درآمدهای استان کرمان اعم از درآمدهای مالیاتی، اشتغال و سرمایه گذاری ها از بخش معدن تأمین می شود، اما متأسفانه اقتصاد استان بر منابع تجدیدناپذیری متکی شده که دیر یا زود تمام می شود درحالی که باید با استفاده از ظرفیت عظیم شرکت های بزرگ صنعتی و معدنی، توسعه واحدهای پایین دستی مورد تأکید قرار گیرد. همچنین مدیران بنگاه های معدنی و صنعتی استان برای نسل آینده نیز مسئولیت دارند، زیرا منابع بین نسلی در حال مصرف است و شرایط بهتر زیستن را باید برای آنان فراهم کرد.

بر اساس آمار سازمان مدیریت استان، کرمان به لحاظ درآمد سرانه شهری رتبه ۳۱ کشور را داراست که همین موضوع دلیل بسیار خوبی است که باید در کنار توجه به معادن و صنایع بزرگ استان، توسعه مشاغل خانگی نیز به جد مورد توجه واقع شود.

تجربه موفق تولید برق از پنل های خورشیدی خانگی برای مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) کرمان در رابطه با ایجاد مشاغل خانگی وجود دارد و نشان می دهد که در این حوزه به راحتی می توان به درآمد پایدار رسید. هر چند نهادها و سازمان های متولی اقدامات وسیعی در رابطه با توسعه مشاغل خانگی انجام می دهند، اما بررسی ها نشان می دهد مشاغل خانگی عمدتاً با مشکل توسعه بازار مواجه هستند. اتاق بر اساس مسئولیت اجتماعی خود با درک نقش مشاغل خانگی در توسعه پایدار، به زودی انجمن مشاغل خانگی استان را زیرمجموعه اتاق شکل می دهد تا با اعتمادسازی و هم افزایی برای توسعه فعالیت های این حوزه تلاش کند. همچنین به عنوان راهکار کلی باید توسعه صادرات استان مدنظر سیاست گذاران قرار گیرد، زیرا صادرات تنها راه نجات تولید و تولید تنها ناجی استان و کشور است. صادرات به معنای رقابت، بهره وری، روابط، تکنولوژی و… است و لازمه شکل گیری جامعه توسعه یافته از محل صادرات تأمین می شود.

از سوی دیگر تسهیل گر محور رشد و توسعه فعالیت های اقتصادی فضای حاکم بر این فعالیت هاست، اما در وضعیت نامناسب فضای کسب وکار کشور و به تبع آن استان کرمان از قوانین مزاحم بانکی، مالیاتی و بیمه ای به عنوان مهمترین عوامل عدم تحقق سرمایه گذاری یاد می شود، وجود پیچیدگی های بروکراسی و گاهی مسائل فرهنگی باعث شده هر چه تلاش می کنیم به گرد پای سرعت ایجاد موانع و صدور مقررات و بخشنامه ها نمی رسیم و این موانع باعث شده روزانه انرژی، هزینه و زمان زیادی از فعالان اقتصادی صرف مانع زدایی می شود. واقعیت این است که برخی قوانین بانکی، واحدهای تولیدی و سرمایه گذاری را زمین گیر کرده است، باید در کنار اصلاح قوانین در تسهیل دسترسی به منابع بانکی، راه های دیگری همچون بازار سرمایه برای تأمین مالی و نقدینگی طرح ها دیده شود. قطعاً راه حل بهبود این فضا، انکار نامناسب بودن آن نیست و اتاق کرمان بیش از هر مجموعه دیگری به دلیل ارتباط با بنگاه ها و فعالان اقتصادی بر نامناسب بودن این فضا واقف است. بخش خصوصی بیشترین منفعت را از مناسب بودن فضای کسب و کار می برد و مطرح کردن رتبه نامناسب کرمان در این حوزه برای بررسی بیشتر و پیگیری امور برای بهبود این فضاست؛ اگر خود را خدمتگزار تولید می دانیم باید بدانیم که پشتوانه اصلی آن بهبود فضای کسب و کار است.

البته اتاق کرمان در پایش محیط کسب وکار فقط به محیط بیرونی و عوامل مؤثر بر آن توجه نداشته بلکه به بررسی عوامل درونی کسب و کار اقتصادی نیز پرداخته و در این زمینه آسیب شناسی هایی در حوزه های تکنولوژی، بازاریابی، استراتژی ها و مدیریت منابع کسب و کارها انجام داده است. طبعاً تولید باید رقابتی، قابل عرضه در بازارهای بین المللی و در حد استانداردهای قابل قبول باشد. در پایان باید خاطرنشان کرد، استان کرمان پتانسیل ها و ظرفیت های بسیاری در حوزه های مختلف دارد که می تواند زمینه حرکت جهادی، انقلابی و سریع به سمت توسعه اقتصاد دانشی از طریق نوآوری و تحول دیجیتال را فراهم کند. توجه ویژه به توسعه شرکت های فناور، افزایش بهره وری، تقویت مهارت آموزی و توسعه صادرات می تواند در نهایت به توسعه استان منجر شود. اتاق کرمان به عنوان یک نهاد اجماع ساز در راستای هماهنگی بین سازمان های متولی و ذیربط در موضوع توسعه اقتصاد دانش بنیان وارد میدان شده تا با کمک اعضای این اکوسیستم به رشد ارزش افزوده استان از این محل کمک نماید.