تکیه بر باد

در شرایطی که تحریمهای اقتصادی بر کشور تحمیل شده، حراست از تولید بهعنوان یک حوزه مولد باید جزو دغدغههای اصلی همگان باشد. در حال حاضر یکی از چالش های مهم در اقتصاد استان تمرکز بر صنایع بزرگ و بیتوجهی به صنایع کوچک و متوسط و رهاشدگی آنها است، درحالیکه صنایع کوچک و متوسط استخوانبندی اقتصاد هر کشور را تشکیل میدهند و توجه به این واحدها از طریق تأمین مالی، حمایتهای بیمهای، بانکی و نیز معافیتهای مالیاتی با سازوکارهای مشخص، میتواند موجب ایجاد اشتغال، خودکفایی، درآمدها و در نتیجه توسعه استان شود. با اینکه سال گذشته در صنایع استان کرمان سرمایهگذاری عظیمی انجام شد، امّا ۳۳ هزار نفر شغل خود را از دست دادند و این ریزشها در صنایع کوچک و متوسط استان رقم خورد و سرمایهگذاری در بخشهای بزرگ اقتصاد استان نتوانست مانع ریزش شغل استان شود.

اگرچه معدن و صنایع معدنی فرصت بزرگی برای استان کرمان است و سهم عمده درآمدهای استان کرمان اعم از درآمدهای مالیاتی، اشتغال و سرمایهگذاریها از بخش معدن تأمین میشود، اما متأسفانه اقتصاد استان بر منابع تجدیدناپذیری متکی شده که دیر یا زود تمام میشود درحالیکه باید با استفاده از ظرفیت عظیم شرکتهای بزرگ صنعتی و معدنی، توسعه واحدهای پاییندستی مورد تأکید قرار گیرد. همچنین مدیران بنگاههای معدنی و صنعتی استان برای نسل آینده نیز مسئولیت دارند، زیرا منابع بین نسلی در حال مصرف است و شرایط بهتر زیستن را باید برای آنان فراهم کرد.

بر اساس آمار سازمان مدیریت استان، کرمان به لحاظ درآمد سرانه شهری رتبه ۳۱ کشور را داراست که همین موضوع دلیل بسیار خوبی است که باید در کنار توجه به معادن و صنایع بزرگ استان، توسعه مشاغل خانگی نیز به جد مورد توجه واقع شود.

تجربه موفق تولید برق از پنلهای خورشیدی خانگی برای مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) کرمان در رابطه با ایجاد مشاغل خانگی وجود دارد و نشان میدهد که در این حوزه بهراحتی میتوان به درآمد پایدار رسید. هر چند نهادها و سازمانهای متولی اقدامات وسیعی در رابطه با توسعه مشاغل خانگی انجام میدهند، اما بررسیها نشان میدهد مشاغل خانگی عمدتاً با مشکل توسعه بازار مواجه هستند. اتاق بر اساس مسئولیت اجتماعی خود با درک نقش مشاغل خانگی در توسعه پایدار، بهزودی انجمن مشاغل خانگی استان را زیرمجموعه اتاق شکل میدهد تا با اعتمادسازی و همافزایی برای توسعه فعالیتهای این حوزه تلاش کند. همچنین بهعنوان راهکار کلی باید توسعه صادرات استان مدنظر سیاستگذاران قرار گیرد، زیرا صادرات تنها راه نجات تولید و تولید تنها ناجی استان و کشور است. صادرات به معنای رقابت، بهرهوری، روابط، تکنولوژی و… است و لازمه شکلگیری جامعه توسعهیافته از محل صادرات تأمین میشود.

از سوی دیگر تسهیل گر محور رشد و توسعه فعالیتهای اقتصادی فضای حاکم بر این فعالیتهاست، اما در وضعیت نامناسب فضای کسبوکار کشور و به تبع آن استان کرمان از قوانین مزاحم بانکی، مالیاتی و بیمهای بهعنوان مهمترین عوامل عدم تحقق سرمایهگذاری یاد میشود، وجود پیچیدگیهای بروکراسی و گاهی مسائل فرهنگی باعث شده هر چه تلاش میکنیم به گرد پای سرعت ایجاد موانع و صدور مقررات و بخشنامهها نمیرسیم و این موانع باعث شده روزانه انرژی، هزینه و زمان زیادی از فعالان اقتصادی صرف مانع زدایی میشود. واقعیت این است که برخی قوانین بانکی، واحدهای تولیدی و سرمایهگذاری را زمینگیر کرده است، باید در کنار اصلاح قوانین در تسهیل دسترسی به منابع بانکی، راههای دیگری همچون بازار سرمایه برای تأمین مالی و نقدینگی طرحها دیده شود. قطعاً راهحل بهبود این فضا، انکار نامناسب بودن آن نیست و اتاق کرمان بیش از هر مجموعه دیگری به دلیل ارتباط با بنگاهها و فعالان اقتصادی بر نامناسب بودن این فضا واقف است. بخش خصوصی بیشترین منفعت را از مناسب بودن فضای کسبوکار میبرد و مطرح کردن رتبه نامناسب کرمان در این حوزه برای بررسی بیشتر و پیگیری امور برای بهبود این فضاست؛ اگر خود را خدمتگزار تولید میدانیم باید بدانیم که پشتوانه اصلی آن بهبود فضای کسبوکار است.

البته اتاق کرمان در پایش محیط کسبوکار فقط به محیط بیرونی و عوامل مؤثر بر آن توجه نداشته بلکه به بررسی عوامل درونی کسبوکار اقتصادی نیز پرداخته و در این زمینه آسیبشناسیهایی در حوزههای تکنولوژی، بازاریابی، استراتژیها و مدیریت منابع کسبوکارها انجام داده است. طبعاً تولید باید رقابتی، قابلعرضه در بازارهای بینالمللی و در حد استانداردهای قابلقبول باشد. در پایان باید خاطرنشان کرد، استان کرمان پتانسیلها و ظرفیتهای بسیاری در حوزههای مختلف دارد که میتواند زمینه حرکت جهادی، انقلابی و سریع به سمت توسعه اقتصاد دانشی از طریق نوآوری و تحول دیجیتال را فراهم کند. توجه ویژه به توسعه شرکتهای فناور، افزایش بهرهوری، تقویت مهارتآموزی و توسعه صادرات میتواند در نهایت به توسعه استان منجر شود. اتاق کرمان بهعنوان یک نهاد اجماع ساز در راستای هماهنگی بین سازمانهای متولی و ذیربط در موضوع توسعه اقتصاد دانشبنیان وارد میدان شده تا با کمک اعضای این اکوسیستم به رشد ارزش افزوده استان از این محل کمک نماید.