برای بسیاری از مردمان دنیا، «مدرسه» واژه بسیار دوست‌داشتنی است، اما برای کودکان ایرانی الهه زندگی است. سبک زندگی عموم فرزندان ایران به‌گونه‌ای است که بسیاری از نیازهای خود را در مدرسه جستجو می‌کنند. در شرایطی که محیط‌های آموزشی و تفریحی در زمینه‌های مختلف هنری، ورزشی، سرگرمی، موسیقی، تئاتر و … کشور ما به بلوغ لازم نرسیده‌اند، دنیای کودکانه بچه‌ها در مدرسه سپری و آینده‌شان پایه‌ریزی می‌شود. مدرسه یعنی مهربانی کودکی، شور و شوق نوجوانی، رؤیای جوانی و امید و آرزوی بزرگسالی. انس و الفت کودکان ایرانی با مدرسه و آموزگار و دانش، وصف‌ناپذیر است؛ انگار که مدرسه التیام‌بخش همه داشته‌ها و نداشته‌هایمان باشد. مدرسه دنیای خاطره‌سازی و خاطره‌بازی و خاطر‌خواهی ماست. خلاصه اینکه مدرسه کارخانه انسان‌سازی است و اساس یک کشور در مدارس پایه‌گذاری می‌شود و بی‌دلیل نیست که گفته‌اند اگر می‌خواهید آینده یک کشور را پیش‌بینی کنید به مدارس آن کشور سر بزنید و ببینید چه چیز‌هایی به کودکان آموزش می‌دهند.
با این اوصاف، حتی تصور دوری از مدرسه وحشتناک است، اما متأسفانه کشور ما با کمبود مدرسه روبهروست، نه فقط در مناطق محروم که حتی در مراکز استان‌ها نیز به اندازه کافی مدرسه نداریم و دردناک اینکه اگر تنها به امید مدرسه‌سازی دولت بنشینیم اوضاع از این هم بدتر می‌شود؛ کما اینکه فقط طی هفت سال گذشته دو هزار و 500 کلاس درس در کرمان (معادل 30 درصد مدارس استان) توسط خیرین ساخته شده است و با این وجود همچنان نیازمند ساخت 215 هزار مترمربع فضای آموزشی هستیم تا به سرانه کشور برسیم که خود با سرانه دنیا فاصله قابل‌تأملی دارد.
این مقدمه خود گویای لزوم انجام مسئولیت اجتماعی در زمینه مدرسه‌سازی است. پس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان نیز باید به این موضوع ورود پیدا می‌کرد و همین شد که با اداره کل نوسازی مدارس استان و موسسه خیریه مهرگیتی تفاهم‌نامه‌ای را از جنس مهربانی به امضا رساند تا بتواند در طول دو سال 120 مدرسه را در 11 نقطه آموزشی استان احداث کند. علاوه بر خیرین مدرسه‌ساز، دولت نیز متعهد شده که در احداث این مدارس حامی و یاریگر فعالان اقتصادی باشد. برای اطلاع از تعهدات دولت در این طرح و اجرای تفاهم‌نامه به گفت‌وگو با «سیدمحمد واعظینژاد» مدیرکل نوسازی مدارس استان کرمان پرداختیم که می‌توانید متن این مصاحبه را در ادامه دنبال کنید.
حدود هفت هزار و 700 مدرسه در استان وجود دارد که 40 درصد آن‌ها مقاوم و مستحکم هستند، 37 درصد نیاز به مقاوم‌سازی و 23 درصد مدارس (شامل هزار و 335 مدرسه) نیاز به تخریب و بازسازی دارند. میانگین سرانه فضای آموزشی استان 4,9 مترمربع است که البته با استانداردهای جهانی بسیار فاصله دارد و 0,3 مترمربع نیز از میانگین سرانه فضای آموزشی کشور که 5,2 مترمربع است، پایین‌تر میباشد.
177 مدرسه کانکسی در سطح استان داریم که باید جمع‌آوری شوند؛ زیرا واقعاً کانکس را فضای مطلوب برای آموزش نمی‌دانیم. همچنین 108 کلاس درس در قالب حدود 47 مدرسه با مصالح سنگی وجود دارد که عمدتاً در مناطق کوهستانی قرار دارند. 627 مدرسه استان فاقد سرویس بهداشتی هستند و یا سرویس‌های بهداشتی آن‌ها قابل‌استفاده نیستند که این مدارس در اولویت اصلی ما قرار دارند و امسال برنامه‌ریزی ما بر روی بهسازی سرویس‌های بهداشتی مدارس است.
مدارس کپری از سال 1376 در پنج فاز برچیده شده‌اند، اما با توجه به فرهنگ منطقه جنوب استان و استفاده از کپر که جزو فرهنگ مردم آن منطقه است، یک ساخت‌وساز زودبازده محسوب می‌شود. در مکان‌هایی که آموزش‌وپرورش مشکل کمبود فضا دارد، کپر به عنوان تسکین‌دهنده درد عمل می‌کند و در صورت نیاز به احداث مدرسه در برخی مناطق، از آنجایی که ساخت یک مدرسه کوچک با مصالح ساختمانی حداقل شش ماه زمان نیاز دارد، با استفاده از کپر این کار سریع‌تر انجام می‌شود. در مجموع جمع‌آوری مدارس کپری اجتناب‌ناپذیر است، اما با جمع‌آوری آن‌ها باز هم در مواردی نیاز به راه‌اندازی اینگونه مدارس احساس می‌شود.
برای رسیدن به میانگین فضای آموزشی کشور نیازمند ساخت حداقل 215 هزار مترمربع فضای آموزشی هستیم که با توجه به محدودیت اعتبارات دولتی، شاید این مهم تا پنج سال آینده نیز امکان‌پذیر نباشد. به همین دلیل نیاز به کمک خیرین به صورت خرد و کلان وجود دارد و برای استفاده از انجام مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی نیز برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
از ابتدای سال 85 که واحد مشارکت‌های مردمی اداره کل نوسازی استان آغاز به کار کرده تاکنون حدود 400 خیر با ما همکاری کرده‌اند و بر اساس آمارهای موجود، از سال 92 تاکنون دو هزار و 500 کلاس درس معادل 30 درصد مدارس استان توسط خیرین ساخته شده است.
جذب کمک‌های خیران در سال‌های گذشته افزایش یافته به‌طوری‌که در سال 96، حدود 22 میلیارد تومان، در سال 97 حدود 32 میلیارد تومان و در سال 98 بیش از 97 میلیارد تومان، خیرین به امر مدرسه‌سازی در استان کمک کرده‌اند و در سه‌ماهه نخست سال جاری نیز 55 میلیارد تومان کمک‌های خیرین را جذب کرده‌ایم.
با توجه به سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش یکی از وظایف سازمان نوسازی کشور جلب مشارکت‌های مردمی است که در ابتدای سال، بسته تحولی آجر به آجر، توسط وزیر آموزش‌وپرورش با هدف جمع‌آوری کمک‌های خرد جامعه برای مدرسه‌سازی و همچنین گسترش فرهنگ مدرسه‌سازی مطرح شد که علاوه بر این موارد خیرین کلان نیز تشویق می‌شوند که در این طرح مشارکت داشته باشند و مدارس بیشتری بسازند.
با رایزنی‌های صورتگرفته با رئیس و اعضای هیئت نمایندگان اتاق کرمان و در راستای انجام مسئولیت‌های اجتماعی فعالان اقتصادی توافق شده است که 120 مدرسه شامل 720 کلاس درس را اتاق بازرگانی با کمک موسسه خیریه مهر گیتی احداث کنند. قرار است این مدارس با مشارکت دولت توسط اتاق کرمان به مدت دو سال ساخته شود و تعهد اتاق با توجه به برآورد اولیه انجام‌شده، تأمین 30 درصد بودجه موردنیاز در حدود 100 میلیارد تومان و تعهد دولت تأمین 200 میلیارد تومان است. طبق مذاکرات صورت گرفته اولویت ما و اتاق کرمان احداث مدرسه در مناطقی است که سرانه فضای آموزشی آن‌ها پایین‌تر از میانگین سرانه فضای آموزشی کشور است.
11 منطقه آموزشی در استان شامل احداث این مدارس می‌شوند. سعی می‌شود بر اساس شعار «عدالت آموزشی» این مدارس در سراسر استان ساخته شوند، اما تمرکز و آغاز طرح در مناطق با سرانه فضای آموزشی پایین‌تر است. طراحی، نظارت و تأمین اعتبار بخش دولتی احداث این مدارس با اداره کل نوسازی مدارس استان است. برای ابتدای کار احداث 4 مدرسه شش کلاسه، در مجموع 24 کلاس درس در چهار نقطه از شهر کرمان شامل حاجی‌آباد، شهرک مطهری، انتهای بلوار جهاد نزدیک شهرک ولایت و شرف‌آباد انتخاب شده است.
در این مناطق با توجه به ساخت‌وسازهای صورت گرفته مسکن مهر و تراکم جمعیت، نیاز به احداث مدرسه وجود دارد که به روان‌سازی ترافیک شهر نیز کمک می‌کند. در حال حاضر از پل راه‌آهن تا فرودگاه هیچ مدرسه‌ای نداریم و با توجه به ساخت‌وسازهای انجام‌شده در این مسیر، بسیاری از مردم به اجبار فرزندان خود را به مدارس سمت دیگر شهر می‌برند که با ساخت مدارس در مناطق موردنیاز این مشکلات نیز کاهش می‌یابد.
بحث تأمین نیرو، تجهیز مدارس و تأمین آب، برق، گاز و اینترنت مدارس بر عهده دولت است.
هوشمندسازی مدارس از سال 92 تاکنون در اولویت کاری ما بوده و سعی شده مدارسی که طراحی و ساخته می‌شوند زیرساخت‌های هوشمندسازی را داشته باشند و در این زمینه تا حد امکان در تجهیزات و هوشمندسازی به مدارس کمک کرده‌ایم. قطعاً در مدارسی که در آینده توسط دولت و خیرین، ساخته خواهند شد مباحث هوشمندسازی و مدرسه سبز (استفاده بهینه از انرژی) مدنظر قرار می‌گیرد.
یکی از مزایای طرح آجر به آجر، توسعه مدرسه‌سازی و فرهنگ کار خیر در جامعه است؛ یعنی ممکن است یک دانش‌آموز همین‌که می‌بیند می‌تواند در ساخت یک مدرسه حتی به اندازه یک آجر کمک کند، بتواند در آینده خیری بزرگ شود. در دوران دانش‌آموزی ما قلک‌هایی می‌دادند و آن‌ها را با پول‌های اندک خود پر می‌کردیم که به جبهه‌ها برای کمک به رزمنده‌ها ارسال میشد. برخی از همان کودکان قدیم در حال حاضر خیرین مدرسه‌ساز، بیمارستان ساز و … شده‌اند و مطمئن باشید این اقدام مهم، فرهنگ مدرسه‌سازی را در جامعه رشد می‌دهد.
از طرفی هم ممکن است بسیاری از افراد جامعه دوست داشته باشند در ساخت مدرسه کمک کنند، ولی توان مالی لازم برای ساخت یک مدرسه را نداشته که با این شیوه می‌توانند کمک‌های کم را نیز انجام دهند.
همواره علاقه‌مند به برقراری عدالت آموزشی در استان بوده‌ام، معتقدم ممکن است بسیاری از سرمایه‌ها و استعدادهای ما که در آینده بزرگان این مملکت خواهند شد به دلیل نبود امکانات آموزشی در مناطق کمتر توسعه‌یافته هدر بروند و به همین دلیل از خیرین محترم مدرسه‌ساز تقاضا دارم در این امر به ما کمک کنند تا بتوانیم عدالت آموزشی را اجرا و مدارس خوب و در خور شأن مردم این مناطق بسازیم.
تمام حقوق این وب سایت متعلق به انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان است.
طراحی و توسعه: شرکت فناوری اطلاعات رایان سپهر ماهان
