دکتر علیاکبر عسگری
عضو هیئتعلمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد بم
تمدن ایرانزمین بر اساس کشاورزی بنا شده است و ازاینرو نابودی کشاورزی به معنی نابودی تمدن این کشور است.
این مهم خصوصاً در مناطقی که معیشت مردم بر پایه فعالیتهای کشاورزی بنا شده است، از اهمیت دوچندانی برخوردار است و برای حفظ و بقای جمعیت بومی و محلی در مرحله اول و پس از آن رونق بخشیدن به زندگی ایشان باید نسبت به توسعه کشاورزی و خصوصاً محصول یا محصولات بومی و اصلی منطقه توجه ویژه داشت.
اقتصاد منطقه و معیشت اکثر مردم شهرستان بم و شهرستانهای شرق استان کرمان مانند نرماشیر بر پایه خرما بنا شده است؛ بنابراین باید با کاهش هزینههای تولید و بهکارگیری روشهای درست، شرایطی فراهم شود تا با افزایش کمی و کیفی محصول خرما، منافع اقتصادی باغداران افزایش و سطح رفاه عمومی منطقه بهبود یابد.
مکانیزاسیون کشاورزی و کاربرد ماشینآلات کشاورزی در آبیاری، کود دهی، گردهافشانی و برداشت محصول خرما یکی از الزامات کشاورزی مدرن در جهت کاهش هزینههای تولید محصولات باغی است.
در تعریف مهمترین مزایای مکانیزاسیون سه گزینه اصلی کاهش هزینههای تولید، افزایش تولید و کاهش سختی کار مدنظر است.
راهکار اصلی مکانیزاسیون یک پارچه کردن مزارع است و برای تحقق این موضوع باید تعاونیهای روستایی راهاندازی و احیا شوند.
ازجمله راهکارهای توسعه مکانیزاسیون در نخیلات اجرای طرحهای آبیاری تحتفشار، استفاده از کودهای حیوانی و آلی و سموم غیر شیمیایی است.
در مدیریت کودهای حیوانی، مخلوط کودهای گاوی، گوسفندی و مرغی به همراه مقدار اندکی کود شیمیایی بهترین کود جهت افزایش عملکرد و مقاومت در برابر تنشهای محیطی است، چنانکه استفاده بهعنوانمثال استفاده از ماده مغذی پتاسیم باعث مقاومت درخت خرما در برابر آفت “زنجره” میشود.
اما در استفاده از کودها و سموم باید به تبعات و آسیبهایی که میتواند سلامت مصرفکنندگان را تهدید کند، توجه داشت، چراکه حساسیتهای پوستی، ابتلا به بیماریهای خود ایمنی مانند “اماس و دیابت” از عوارض استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی است و همچنین سیستم ایمنی بدن تحت تأثیر رادیکالهای آزاد سموم و آفتکشها دچار اختلالشده و بیماریهای خود ایمنی بروز میکنند.
از طرفی استفاده از کودهای حیوانی تازه سبب گسترش علفهای هرز، شیوع آفات و بیماریهای میکروبی میشود، لذا در انتخاب نوع کود باید با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، نمونههایی گزینش شود که با حداکثر اثرگذاری، حداقل آسیب را به دنبال داشته باشد که از آن جمله میتوان به ورمی کمپوست بهعنوان یکی از کودهای آلی مناسب و مفید برای رشد، افزایش عملکرد و کاهش آفات و بیماریهای گیاهی اشاره کرد.