رییس سابق اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان
بنا به شرایط موجود حجم تجارت ایران با اروپا در حال کوچک شدن است؛ به‌طوری‌که در ۹ ماهه اول سال ۲۰۲۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۴ درصد کاهش داشته است که عمدتاً ناشی از کاهش ۲۶ درصدی صادرات ایران به اروپا می‌باشد. البته کاهش میزان تجارت ایران و آلمان تنها ناشی از شرایط سیاسی نیست، بلکه اقتصاد آلمان هم در حال حاضر روزهای خوبی را پشت سر نمی‌گذارد. در صورت رفع تحریم‌ها می‌توان انتظار رشد بیشتر از ۵۰ درصد تجارت ایران و آلمان داشت. مشروح گفت‌وگو با عباسعلی قصاعی رییس سابق اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان در ادامه آورده شده است.
در طی سال‌های گذشته، آلمان نشان داده است که همواره یک شریک تجاری قابل‌اطمینان برای ایران بوده است. در سال‌هایی که اقتصاد ایران به دلیل تحریم‌ها تحت فشار بوده، کشور آلمان همواره رتبه یک از شرکای تجاری ایران در اروپا بوده است. در سال 2022 حجم تجارت میان ایران و آلمان نزدیک 1.9 میلیارد یورو بوده است که بیش از دو برابر تجارت ایران با ایتالیا (رتبه دوم شرکای تجاری ایران در اروپا) است.
تجارت ایران و آلمان همواره تحت تأثیر تحریم‌ها دستخوش نوسانات زیادی بوده و از سال 1999 رشد سریعی را شروع کرد که تا قبل از سال 2011 و شروع تحریم‌های دوران باراک اوباما این رشد ادامه داشت. بالاترین میزان تجارت میان دو کشور در سال 2005 بوده است که به چهار میلیارد و 800 میلیون یورو رسید. از سال 2011 به بعد تا به امروز تجارت دو کشور در بازه‌های زمانی تحریم‌های اوباما، امضای برجام، خروج دونالد ترامپ از این توافق و شرایط سیاسی حاکم فراز و نشیب بسیاری داشته است.
برای جواب به این سؤال می‌توان از سال‌هایی که برجام امضا شد و بخشی از تحریم‌ها برداشته شد، الگوبرداری کرد. پس از امضای توافق هسته‌ای در سال 2015 حجم تجارت دو کشور نزدیک به 50 درصد رشد داشت که همین میزان رشد یا حتی بیشتر را در صورت رفع تحریم‌ها می‌توان انتظار داشت. نکته مثبت، رشد صنعت و تولید در ایران است که در صورت رفع تحریم ها، تجارت ایران و آلمان به جای تجارت مبتنی بر خام‌فروشی به تجارت صنعتی تبدیل شود. آلمان چهارمین اقتصاد بزرگ دنیاست و یک بازار صنعتی مبتنی بر تولید، ارزش بالایی برایش دارد.
اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان همواره یک شریک و همراه مطمئن برای کسب‌وکارهای ایرانی و آلمانی بوده است. اتاق ایران و آلمان برای کسب‌وکارهای آلمانی و برای ورود به بازار ایران همواره اولین انتخاب است. بخش مشاوره بازرگانی اتاق آلمان با ارائه بیش از 100 ساعت مشاوره به کسب‌وکارهای ایرانی و آلمانی در سال نقش پررنگی در تقویت تجارت میان دو کشور ایفا کرده است. اعزام هیئت‌های نمایشگاهی به آلمان و بازدید از نمایشگاه‌های بزرگ در آلمان و برگزاری جلسات B2B با تجار آلمانی از دیگر اقدامات اتاق آلمان در راستای توسعه همکاری میان دو کشور بوده است. برگزاری دوره‌های آموزشی متعدد، منتورینگ استارتاپ‌ها برای شرکت در رقابت‌های بین‌المللی و ایجاد یک شبکه بین‌المللی تجاری قوی میان کسب‌وکارها از دیگر خدمات اتاق است.
در حال حاضر و با توجه به شرایط ویژه در منطقه، تجارت ایران با اروپا در حال کوچک شدن است. در 9 ماهه ابتدای سال 2023، تجارت ایران و اروپا به نسبت مدت مشابه سال قبل 14 درصد کاهش داشته است و وزن بیشتر آن بر روی صادرات ایران به اروپا است که 26 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است.
برای کاهش تجارت میان ایران و آلمان تنها شرایط ژئوپلیتیکی و سیاسی منطقه را نباید سرزنش کرد. بلکه اقتصاد خود آلمان هم در حال حاضر روزهای خوبی را پشت سر نمی‌گذارد. بسیاری از کسب‌وکارهای آلمانی در حال حاضر از شرایط راضی نیستند و چهارچوب‌های سیاست‌های اقتصادی دولت خود را بابت این موضوع سرزنش می‌کنند. تولید ناخالص داخلی آلمان در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی به شرایط قبل از همه‌گیری کرونا برنگشته است و حتی بسیاری از شرکت‌ها به فکر خارج کردن کسب‌وکار خود به خارج از کشور هستند. برطرف شدن این چالش‌ها، چه داخلی و چه خارجی، می‌تواند به بهتر شدن شرایط کمک شایانی کند.
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، کشور آلمان مقررات و چارچوب‌های اقتصادی سخت‌گیرانه‌‌ای دارد که پیوسته در حال تغییر است. برای کسب‌وکارها این مهم است که از این قوانین مطلع باشند، خود را پیوسته با این قوانین به روز کنند و از آن‌ها پیروی کنند. همچنین حضور در نمایشگاه های بین‌المللی یکی از مسیرهای بسیار هموار برای کسب‌وکارهای ایرانی است تا با سایر تجار خارجی در ارتباط باشند و تجارت خود را توسعه بدهند.
تمام حقوق این وب سایت متعلق به انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان است.
طراحی و توسعه: شرکت فناوری اطلاعات رایان سپهر ماهان
